107. สเร กท กุสฺสุ+ตฺตรตฺเถ

กุสฺสุ+ตฺตรตฺเถ วตฺตมานสฺส สราโท อุตฺตรปเท กทาเทโส โหติฯ อีสกํ อุณฺหํ กทุณฺหํ, กุจฺฉิตํ อนฺนํ กทนฺนํ, กทสนํฯ สเรติ กิํ, กุปุตฺตา, กุทารา, กุทาสา, กุทิฏฺฐิฯ

108. กา+ปฺปตฺเถ

อปฺปตฺเถ วตฺตมานสฺส กุสฺส กา โหตุ+ตฺตรปเทฯ อปฺปกํ ลวณํ กาลวณํฯ เอวํ กาปุปฺผํฯ

109. ปุริเส วาติ

กุสฺส กา วาฯ กุจฺฉิโต ปุริโส กาปุริโส, กุปุริโส วาฯ ปกฏฺโฐ นายโก ปนายโก, ปธานํ วจนํ ปาวจนํ ภุสํ วทฺธํ ปวทฺธํ สรีรํ, สมํ สมฺมา วา อาธานํ สมาธานํ, วิวิธา มติ วิมติ, วิวิโธ วิสิฏฺโฐ วา กปฺโป วิกปฺโป, อธิโก เทโว อติเทโว, เอวํ อธิเทโว, อธิสีลํฯ สุนฺทโร คนฺโธ สุคนฺโธ, กจฺฉิโต คนฺโธ ทุคฺคนฺโธ, สุฏฺฐุ กตํ สุกตํ, ทุฏฺฐุ กตํ ทุกฺกตํ อภิ สิญฺจนํ อภิเสโกติ สนนฺโต, อติสเยน กตฺวา, กตํ ปกริตฺวา, ปกตํ, อติสเยน ถุตํ อติตฺถุตํ, อติกฺกมฺม ถุตํ อติตฺถุตํ, อีสํ กฬาโร อากฬาโร, สุฏฺฐุ พทฺโธ อาพทฺโธฯ

ปาทโย คตาทฺยตฺเถ ปฐมาย

ปคโต อาจริโย ปาจริโย, เอวํ ปนฺเตวาสีฯ

อจฺจาทโย กนฺตาทฺยตฺเถ ทุติยาย

อติกฺกนฺโต มญฺจํ อติมญฺโจฯ อติมาโล, ‘‘ฆปสฺส+นฺตสฺสา+ปฺปธานสฺสา’’ติ มาลาสทฺเท ฆสฺส รสฺโสฯ เอว+มุปริปิ ฆปานํ รสฺโสฯ

อวาทโย กุฏฺฐาทฺยตฺเถ ตติยาย

อวกุฏฺฐํ โกกิลาย วนํ อวโกกิลํ, อวมยูรํฯ อวกุฏฺฐนฺติ ปริจฺจตฺตํฯ

ปริยาทโย คิลานาทฺยตฺเถ จตุตฺถิยา

ปริคิลาโน+ชฺเฌนาย ปริยชฺเฌโนฯ

นฺยาทโย กนฺตาทฺยตฺเถ ปญฺจมิยา

นิกฺขนฺโต โกสมฺพิยา นิกฺโกสมฺพิฯ อสฺยาทิวิธิมฺหีติ กิํ, รุกฺขํ ปติ วิชฺโชตเตฯ

14. จี กฺริยตฺเถหิ

จีปจฺจยนฺโต กฺริยตฺเถหิ สฺยาทฺยนฺเตหิ สเห+กตฺโถ โหติฯ อมลีนํ มลีนํ กริตฺวาติ วิคฺคยฺห ‘‘อภูตตพฺภาเว กรา+ส+ภูโยเค วิการาจี’’ติ จีปจฺจเยกเต อิมินา สมาโสฯ เอตฺถ จ-กาโร ‘‘จี กฺริยตฺเถหี’’ติ วิเสสนตฺโถฯ ‘‘ปฺโย วา ตฺวาสฺส สมาเส’’ติ ปฺย โหติ, ป-กาโร ‘‘ปฺเย สิสฺสา’’ติ วิเสสนตฺโถฯ มลินีกริยฯ